Eşrefzade Rumi hazretleri, İznik toprağını nurlandıran bir Allah dostudur. Kabr-i şerifi, kendi adıyla anılan câminin avlusundadır.
Bu zat bir gece dergâhta ibâdet ediyordu ki “bir ışık” belirdi.
Ardından “bir ses”.
Ona hitap ediyordu.
“Ey Eşrefoğlu! Bütün haramları sana helâl kıldım” diyordu.
Büyük veli bunu duydu.
Anladı “şeytan” olduğunu.
Yakalayıp avcunun içine aldı.
Ve sıkmaya başladı.
Şeytan feryat ediyor;
“Yâ şeyh! Ne yapıyorsun? Beni öldüreceksin” diyordu.
O sıkmaya devam ediyordu ki yalvardı bu defa:
“Ne olursun bırak beni! Allah, kıyamete kadar bana mühlet verdi.”
Eşrefoğlu dedi:
“Ey mel'un! Bir şartla bırakırım.” “Peki peki, her şarta razıyım.”
“Beni sevenlerin imânına zarar vermeyeceksin, tamam mı?”
“Tamam.”
“Söz mü?”
“Söz.”
Eşrefzade inanmadı tabii.
Onu elinden bırakırken;
“Defol git bre mel'un! Sen, Allah’la olan ahdinde durmadın, bana verdiğin sözü mü tutacaksın” dedi.
Talebeleri;
“Efendim, onun şeytan olduğunu nasıl anladınız?” dediler.
“Şeytan bana ‘Bütün haramları sana helâl kıldım’ dedi. Bu mümkün mü? Haramlar, Peygamber Efendimize bile helâl kılınmamıştır, bize mi helâl edilecek?” diye cevap verdi.