Bayezid-i Bistami anlatır kendi bizzat:
Vardı zamanımızda, binlerce evliya zat.

Hepsi de, ilim irfan sahibiydi ve hatta,
Birbirinden üstündü hepsi maneviyatta.

Lakin zamanın kutbu değildi bu kimseler.
Ümmi bir demirciye bu olmuÅŸtu müyesser.

Derdim ki: Bunca veli var iken, acep niye,
Kutupluk, verilmiÅŸtir ümmi bir demirciye?

ÖÄŸrenmek istiyordum hikmetini bu iÅŸin.
Gittim o demirciye, bu sırrı çözmek için.

Girdim selam vererek dükkanından içeri.
Gördüm ki, örs başında dövüyor demirleri.

O beni görür görmez, iÅŸini bırakarak,
Gelip öptü elimi, çok hürmetli olarak.

Bana rica etti ki: (Dua edin efendim.
Ki, biraz hafiflesin, içimdeki ÅŸu derdim.)

Sordum ki: (Nedir derdin, söyle de aÅŸikâre,
Biz dahi, ona göre arıyalım bir çare.)

Dedi ki: (Bunca insan, öldüÄŸünde herbiri,
O kıyamet gününde, neye varır halleri?

Cehennem çok çetindir, anlatamaz hiç lisan.
Yanacak o ateÅŸte, binlerce asi insan.

Hem de yanar ebedi, vermez ara, fasıla.
Benim derdim iÅŸte bu, içimden çıkmaz asla.)

AÄŸlamaya baÅŸladı bunları söyleyerek.
Ben dahi, onun ile aÄŸladım yaÅŸ dökerek.

Demircinin halini, merak ettim daha da.
O sırada gaibten, duydum ÅŸöyle bir nida:

(O, -nefsî nefsî- diyen kimselerden deÄŸildir.
O, -ümmetî ümmetî- diyenlerden biridir.)

O zaman gitti benden, içimdeki o hayret.
Bu iÅŸin hikmetini, idrak ettim nihayet.

Yine ona sordum ki: (Sen, kendine baksana.
Herkesin yanmasından, ne zarar var ki sana?)

Dedi ki: (Fıtratımın mayasını, Allah'ım,
Merhamet suyu ile yoğurmuş, ne yapayım?

Cehenneme gidecek bilcümle insanların,
ÇekeceÄŸi azabı, yapsalar bana yarın,

Hepsinin azabını, ben çeksem o gün bizzat,
Cümlesi, o ateÅŸten kurtulup olsa azat,

Bilcümle azapları, hep bana yükleseler,
Benden baÅŸka herkesi, Cennete iletseler,

Ä°ÅŸte ben, o takdirde saadete ererim.
O zaman derdim biter, ancak rahat ederim.)

Ben bu yüksek sözleri, duyunca demirciden,
Sanki kalbim yıkandı, hikmetle doldu birden.

Kırk yıldır özlediÄŸim çok yüksek makamlara,
Onun himmeti ile, yükseldim ben o ara.

Feyz-i ilahi ile, dopdolu oldu içim.
Onun bereketiyle, halloldu o gün iÅŸim.